MEDLİNE TÜP BEBEK MERKEZİ ADANA

İnsan yumurtası çevresinde bulunan hücrelerin arasında hyaluronan adı verilen bir madde bulunmaktadır.

Araştırmalar, hyaluronan adlı bu maddenin yumurtayı dölleyecek olan spermin seçilmesinde etkili olabileceğini düşündürmektedir. Bunu test etmek amacıyla, yani spermin yumurtanın çevresine tutunma yeteneğini ölçmek için Sperm Hyaluronan Binding Assay (HBA) denilen bir test geliştirilmiştir. Bu testte, baba adayından alınan sperm örneği incelenir ve hyaluronan maddesine bağlanan hareketli spermlerin oranına göre yorum yapılır. Yani semen örneği için bir HBA skoru belirlenir.

Şekil anormallikleri yüksek olan sperm örneklerinde HBA skorunun daha düşük olduğu (yaklaşık %40), buna karşılık normal dış görünüm özellikleri gösteren semen örneklerinde ise bu skorun daha yüksek (%70’ler seviyesinde) olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, bu oranı yüksek olan sperm örneklerinin iç yapısının da daha sağlıklı olabileceği bildirilmiştir.

Semen örneklerindeki ağır şekil anormalliklerinin yüksek düzeyde olması, aynı zamanda bu örneklerden elde edilen spermlerde genetik (kromozomal) bozukluk oranlarının da yüksek olduğunun belirtisi olabilir. Dolayısıyla HBA testinin, erkek kısırlığı vakalarında spermin olgunluğu, şekil ve kromozom anormallikleri riski hakkında bilgi verebilecek tanısal bir test olarak kullanılabileceği düşünülmüştür.

Spermlerdeki kromozomal bozuklukların, yumurtanın döllenmesi sonrasında düşüklere yol açabileceği olasılığından yola çıkılarak, bu teknik kullanılarak yapılan seçimlerin düşük oranlarını azaltabileceği savunulmuştur. Ancak bugüne kadar bildirilen insan çalışmalarında bu test sadece spermler üzerinde araştırılmış ve yalnızca tanısal amaçlı kullanılmıştır. Testin düşünülen amaca hizmet edebilmesi için, yani mikroenjeksiyon anında sperm seçiminde kullanılması ve bunun gebelik sonuçlarına ne etki yaptığına dair daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir. Dünya literatüründe, insanlarda klasik mikroenjeksiyon ve HBA destekli mikroenjeksiyon yöntemlerini karşılaştıran çok az sayıda çalışma vardır.

Ayrıca insan spermi ve embriyolarında yapılan genetik araştırmalar, embriyolarda oluşan problemlerin sperm kaynaklı olmaktan çok, embriyo oluşum sürecinde ortaya çıkan yeni anormallikler olduğunu göstermiştir. Geçmişte “Embriyo glue” yani embriyonun rahme tutunmasını sağlayan yapıştırıcı konusunda da benzer sansasyonel haberler ortaya atılmış, ancak yapılan araştırmalarda işin gerçeğinin böyle olmadığı anlaşılmıştır. “Sperm mıknatısının” da benzer şekilde sonuçlanması muhtemeldir ve bu konuda daha geniş çaplı araştırma sonuçları mutlaka beklenmelidir.

İnsanlar üzerindeki çalışma sonuçları henüz bilim dünyasına ulaşmadan, medyada sansasyonel bir haber olarak “sperm mıknatısı ile daha yüksek döllenme ve gebelik oranları” bildirilmesi ise, kanaatimce yanlış bir tutumdur.